SOLUNUM SİSTEMİ HASTALIKLARI
NAZOFARENJİT, TONSİLİT, FARENJİT
Solunum sistemi
hastalıklarına bakıldığında genel olarak mevsim, yaşam koşulları ve mevcut
sağlık problemleri bu hastalıkların oluşum sebepleri arasındadır. Aynı zamanda
enfeksiyoz ajanlar: RSV, A grubu beta hemolitik streptokoklar, stafilokoklar
sebep olabilmektedir. 3 aylıktan küçük bebekler solunum sistemi hastalıkları
açısından risk altında değildir.3 aylıktan 6 aylığa doğru bu hastalıklar artış
göstermektedir. Yine okul dönemi çocuklarında toplu alanda etkileşime bağlı
olarak bu hastalıkların görülme sıklığı artış göstermektedir. Yetişkinlerde ise
çevre ile etkileşim veya hijyen eksikliği bu hastalıkların oluşumuna sebep
verebilmektedir. Bu hastalıklar vücut direncini düşürerek yorgunluk ve üşümeye neden
olmaktadır. Kış ve bahar aylarında salgınlar çoğalmaktadır. Tanı testleri
arasında kan gazı analizi, akciğer fonksiyon testleri, kültürler, pulse
oksimetre yer almaktadır. Yaygın akut solunum değişiklikleri arasında
nazofarenjit, tonsilit ve faranjiti gösterebiliriz.
Solunum sistemi hastalıkları arasında olan faranjit ve
tonsillit çocukluk dönemi ve yetişkinlik döneminde sıklıkla görülmektedir. Çocuklarda
görülen bu rahatsızlık yüzde seksen oranında okul devamsızlığına sebebiyet
vermektedir. Bu hastalıkların oluşumu genellikle kış aylarında artış gösterir.
3 ay - 3 yaş arası çocukların bu hastalıklara yakalanma riski yüksektir. Damlacık
yolu ile bulaşan bu hastalıklar burun tıkanıklığı, hapşırma, burun iltihabı, burun
akıntısı, öksürük, boğaz ağrısı, ateş gibi belirtiler vermektedir. Bu hastalıklarda
ateş ve lökosit sayısı normal sınırlar altındadır. Tedavisine bakıldığında virüsler
neden olduğu için antibiyotik gerektirmez. Ateş yükseldiğinde ateşi düşürmek
için Aspirin hariç ateş düşürücü ilaçlar verilmelidir. Tuzlu burun damlaları her
3 - 4 saatte bir kullanılabilmektedir.
Tonsilit ve Faranjit ise A grubu beta hemolitik
streptokokların neden olduğu hastalıklar arasındadır. Boğaz ağrısı, yutmada
güçlük, ateş, baş ağrısı, bulantı, kusma,ishal gibi belirtileri bulunmaktadır. Tonsillalar
ve orofarenks kırmızı ve şiş görünümdedir. Bu hastalıkların tanısına boğazdan
alınan kültür ile veya streptokok taraması yardımcı olmaktadır. Tedavisine
baktığımızda hiperemi ve ödemli olan mukoz membranları rahatlatmak için ılık
tuzlu gargara kullanılır. Ağrı ve ateşi düşürmek için ağrı kesici ve ateş
düşürücü ilaçlar kullanılmalıdır. Eğer enfeksiyon bakteriyel ise penisilin
türevi ilaçlar doktor kontrolü altında kullanılmaktadır. Eğer bu hastalıklar
sürekli olarak tekrar ediyorsa tonsillaların cerrahi olarak alınması da tedavi
yöntemleri arasındadır.
Solunum sistemi hastalıklarının önlenmesinde genetik
danışmanlık ve rehberlik, aşılama, enfeksiyon kontrol uygulamaları, pasif
içicilik ve hava kirliliği gibi çevresel zararların kontrolü yer almaktadır. Gebelik
döneminde annenin sigara içmesi bu hastalıkların artış göstermesine sebebiyet
vermektedir. Havadaki polen , alerjenler hastalıkları tetikler, bu ortamlardan
kaçınılmalıdır. Aşılama çocukların korunmasında önemli bir faktördür. Düzenli
el yıkama enfeksiyon önlemede birinci yoldur. Hapşırıldığında ağız ve burnu
kapatma , yemek malzemeleri ve havluların paylaşılmaması öğretilmelidir. Kalıtsal
hastalık varsa genetik danışmanlık sağlanmalıdır.